در این مطلب از مجله دیجی اشنایدر به موضوع کلید هوایی چیست می‌پردازیم. کلید های مدار شکن قدرت هوایی که به اختصار به آن کلید هوایی می گویند . نوعی از لید های اتوماتیک با فشار ضعیفی می باشند که آمپراژ های بالا مورد استفاده قرار می گیرند . در زمانی که در مکانیزم سیستم اطفاء ، جرقه در کلید هوایی در هوا صورت می گیرد به این علت است که کلید هوایی نام دارد . کلید های فشار قوی می باشند که علاوه بر قطع و وصل کردن خط حفاظت شبکه را نیز بر عهده دارند و در شرایط اتصال کوتاه شدن شبکه و یا کاهش و یا افزایش بیش از حد ولتاژ و فرکانس ، افزایش حرارت تجهیزات در اثر توان عبوری بیش از حد از آن ها یا اضافه بار از سنکرون خرج شدن ژنراتورها می توانیم اشاره کنیم. برای آشنایی بیتر با این کلید هوایی ما را تا پایان این مطلب همراهی کنید .
کلید هوایی چیست ؟
این کلید ها به گونه ای طراحی و تولید شده اند که به صورت خودکار از طریق رله و یا به صورت دستی از اتاق فرمان و از محل در شرایطی هم چون زیر بار و تحت ولتاژ در زمان اتصال کوتاه که جریان عبوری از مدار ممکن است تا ده برابر جریان نام برده شده در دژنکتور باشد ، می توانند که مدار را قطع کنند بدون آن که هیچ آسیبی به آن برسد . کلید های هوایی برای محافظت از یک مدار الکتریکی در مقابل خطرات ناشی از اضافه بار، اتصال کوتاه و اتصال به زمین ، حفاظت موتوری و ژنراتوری طراحی شده است . برعکس فیوز که یک بار عمل کرده و پس از آن باید تعویض شود و می‌تواند مجدداً وارد مدار شود.
چرا به این کلید ها کلید های هوایی گفته می شود ؟
همان گونه که در ابتدا گفته شد مکانیزم خاموش کردن جرقه در این دسته از کلید ها در هوای آزاد صورت می گیرد به همین علت آن ها را کلید هوایی می نامند.
وظایف کلید هوایی چیست ؟
» قطع و وصل خط
» حفاظت شبکه
» حفاظت شبکه در برابر اتصال کوتاه
» حفاظت شبکه در برابر افزایش یبش از حد فرکانس
» حفاظت ژنراتور ها در برابر خروج سنکرون ها
نحوه شارژ و دشارژ کردن کلید هوایی
برای قطع قوس الکتریکی یک ولتاژ آرک بیشتر از ولتاژ تغذیه ایجاد می کند، ولتاژ قوس به عنوان حداقل ولتاژ مورد نیاز حفظ قوس الکتریکی است، این مدار شکن ولتاژ آرک را با سه روش اصلی متفاوت افزایش می دهد:
با خنک کردن پلاسمای جرقه ولتاژ آرک را افزایش می دهد، همان طور که درجه حرارت قوس پلاسما کاهش می یابد، تحرک ذرات در قوس پلاسما کم می شود بنابراین گرادیان ولتاژ بیشتر برای حفظ قوس الکتریکی مورد نیاز است.
ممکن است ولتاژ قوس، طول مسیر قوس را افزایش دهد. وقتی طول مسیر قوس افزایش می یابد مقاومت مسیر افزایش می یابد از این رو برای حفظ همان قوس، ولتاژ بیشتری نیاز است تا در سراسر مسیر قوس استفاده شود، این بدان معناست که ولتاژ قوس افزایش یافته است، تقسیم قوس به تعداد قوس های سری نیز ولتاژ قوس را افزایش می دهد.
مکانیزم عملکرد کلید ھوایی بدین شکل است که فنر شارژ کلید توسط دستۀ گردننده یا موتور الکتریکی شارژ می شود و کلید به حالت وصل مجدد می رود.
در هنگام بروز خطا رلۀ الکترونیکی به کمک ترانس های نمونه بردار جریان خطا را حس کرده و طی زمان معینی فرمان دشارژ فنر به عبارتی فعال ساحتن مکانیزم جریان قطع توسط کلید صادر می گردد.
اجزای کلید هوایی چیست ؟
- دکمه قطع کلید
- دکمه وصل کلید
- محفظه های جرقه گیر
- کنتاکت های جرقه زن
- کنتاکت های اصلی
- فیوز های فشار قوی
- شمارشگر تعداد دفعات قطع و وصل کلید
- نشانگر های وضعیت قطع و وصل کلید
- ترمینال های ورودی و خروجی
تجهیزات جانبی
این کلید دارای تجهیزات جانبی نیز می باشند :
- موتور
- رله کاهش ولتاژ یا آندر ولتاژ
- کنتاکت کمکی
- کنتاکت خطا
- رله حفاظتی
- بوبین قطع CC COIL
- بوبین وصل CC COIL
مزیت کلید هوایی به کلید اتوماتیک کمپکت
1.عمر کلید هوایی دو برابر کلید اتوماتیک کمپکت می باشد .
2.از قدرت قطع بالایی برخوردار است .
کلید ههای هوایی از رله های الکترونیکی و میکروپروسسوری بهره می برند .
3.از دقت و انعطاف پذیری بیشتری جهت حفاظت از شبکه را دارند .
4.قادر به تشخیص تقدم قطع یا سیلکتیویتی بین کلید های ورودی و خروجی که بیشتر از نوع کلید های اتوماتیک هستند .
کاربرد کلید هوایی چیست ؟
- امکان نصب تجهیزات مختلف جانبی برای اجرای فرمان های مختلا از قبیل کنتاکت های خطا و کمکی
- سوئیچینگ ورودی در تابلو توزیع
- رله های آندر و تری و شنت
- امکان نصب کردن اینترلاک و موتور و …
- ثبت کردن تمام خطاها و یا پارامتر های مهم و اعلام کردن از طریق آلارم
- و در نهایت اندازه گیری پارامتر های مختلف شبکه